گوگل آنالیتیکس چیست؟ چرا استفاده از آن برای تمام وب سایت‌ها حیاتی شده است؟ گوگل آنالیتیکس یکی از محبوب‌ترین ابزارهای آنالیز وب سایت در جهان است. این ابزار به صاحبان وب سایت‌ها این امکان را می‌دهد که به اطلاعات زیادی دسترسی داشته باشند. اطلاعاتی درباره اینکه چگونه کاربران وب سایت شما را پیدا می‌کنند، با آن تعامل دارند و بین صفحاتش حرکت می‌کنند. گزارش‌هایی که در گوگل آنالیتکس می‌بینیم، مانند منابع ترافیک سایت، صفحات فرود محبوب بین کاربران، نرخ رها کردن صفحات، نرخ تبدیل و تعداد بازدید کاربران در پیشبرد اهداف کسب و کارتان به شما کمک خواهد کرد. با سئووب همراه باشید تا آموزش گوگل آنالیتیکس به زبان ساده را با هم آغاز کنیم.
ویژگی‌های اصلی گوگل آنالیتیکس
در صفحه اصلی گوگل آنالیتیکس چه می‌گذرد؟
آموزش گوگل آنالیتیکس را با اولین صفحه آن شروع می‌کنیم. زمانی که وارد حساب کاربردی خود در گوگل آنالیتیکس می‌شوید، اولین چیزی که می‌بینید صفحه Home آن است. در این قسمت شما یک نمای کلی از وضعیت وب سایت خود می‌بینید. اینکه عملکرد اخیر وب سایت‌تان به چه صورتی بوده، چه تعداد کاربر جدید داشته‌اید، چند درصد بانس ریت برای صفحات‌تان ثبت شده، منابع ترافیک سایت از کجاست و مدت زمان حضور هر کاربر در سایت چقدر است.
بعضی از مهم ترین اصطلاحاتی که باید بشناسید تا بتوانید بخش‌های مختلف صفحه اول گوگل آنالیتیکس را درک کنید.
- کاربران (Users): تعداد افرادی که از سایت شما بازدید می‌کنند. (به صورت رسمی به عنوان کاربر منحصربه فرد شناخته می‌شوند)
- دوره‌ها (Sessions): تعداد زمان‌هایی که کاربران از وب سایت شما بازدید کرده‌اند (با نام بازدید هم شناخته می‌شود)
- نرخ رها کردن (Bounce Rate): اینجا نمی‌خواهیم خیلی وارد فاز تکنیکال و فنی بشویم. توضیح خلاصه این اصطلاح یعنی درصد زمانی که افراد به سایت شما می‌آیند و سریعاً آن را ترک می‌کنند بدون اینکه به صفحات دیگر سایت نگاهی بیندازند یا کاری انجام دهند. هرچه بانس ریت پایین‌تر باشد، در کل برای سایت شما بهتر است.
- مدت زمان دوره (Session Duration): چه مدت زمان کاربران روی سایت شما می‌مانند. به طور کلی، هر چه مدت زمان دوره بیشتر باشد، بهتر است.
- کانال ترافیکی (Traffic Channel): یک دید کلی از اینکه ورودی سایت شما از کجاست. این بخش به دسته‌هایی مانند «جستجوی ارگانیک»، «مستقیم»، «شبکه‌های اجتماعی» و «ارجاع داده شده» تقسیم می‌شود.
- در لحظه (Real-time): فعالیتی که در حال حاضر روی سایت شما اتفاق می‌افتد. طبق تجربه، این ویژگی بیشتر از اینکه کاربردی داشته باشد، فقط جالب است.
آموزش گوگل آنالیتیکس: توضیح بخش‌های مختلف
بخش مخاطبین یا Audience
گزارش مخاطبین در گوگل آنالتیکیس بهترین قسمت برای گرفتن اطلاعات دقیق‌تری درباره بازدیدکنندگان سایت و علاقه مندی‌های مشترک آنهاست. این اطلاعات به شما کمک می‌کنند که محتوای خود را به گونه‌ای طراحی کنید که به مذاق مخاطب هدف سایت، خوش بیاید. اگر تبلیغات پولی انجام داده باشیم، گزارش روند پیشرفت اهداف تعیین شده خود را می‌توانید در این قسمت ببینید.
البته اطلاعات بسیار دیگری هم در این قسمت وجود دارد. خصوصاً اگر سایت‌تان ترافیک بالایی هم داشته باشد. اما به طور کلی، در این آموزش گوگل آنالتیکیس پیشنهاد ما این است که به بخش‌های زیر توجه بیشتری نشان دهید:
دوره‌ها و کاربران
در این بخش از آموزش گوگل آنالیتیکس به سراغ کاربران می‌رویم. در این قسمت می‌توانید یک دید کلی داشته باشید به اینکه چند نفر از وب سایت شما بازدید کرده‌اند و در یک بازه زمانی مشخص، چند بار این کار را انجام داده اند.
به صورت پیشفرض، بازه زمانی روی 30 روز تنظیم شده است.
این گزارش تا حد زیادی واضح است. تنها نکته‌ای که باید به آن اشاره کنیم این است که به قسمت Segments توجه داشته باشید. این قسمت جایی است که مشخص می‌کند ترافیک سایت شما از کجا می‌آید. برای مثال فرض کنیم میخواهید بدانید چقدر از ترافیک سایت شما، از جستجوی ارگانیک است. و اینکه این ترافیک ارگانیک طی سال گذشته چقدر تغییر داشته است. برای این منظور، کافی است دکمه Add segment را در بالای گزارش بزنید:
گزینه Organic Traffic را از لیست انتخاب کنید.
حالا روشی پیدا کردید برای اینکه تقسیم بندی ترافیک ورودی سایت را به صورت دیداری نشان دهید. «ترافیک ارگانیک» گزارش بسیار مهمی است که اگر سر و کار زیادی با سئو داشته باشید، حتماً به دردتان خواهد خورد. در حقیقت بسیاری از مارکترهای محتوا، همیشه نیم نگاهی به گزارش دارند تا ببینید عملکرد سئو سایت موردنظرشان در طول زمان چگونه بوده است.
Geo یا جغرافیا
این گزارش به شما نشان می‌دهد که بازدیدکنندگان سایت در لحظه از کدام کشورها هستند و به چه زبانی سخن می‌گویند.
رفتار
چه تعداد از کاربران شما جدید هستند و تا به حال سایت شما را ندیده بودند. در مقایسه با افرادی که برای بار دوم یا چندم است که از سایت بازدید می‌کنند. این گزارش وضعیت کاربران جدید و بازگشتی را به طور دقیق نشان می‌دهد. فراموش نکنید آموزش گوگل آنالیتیکس صرفاً یادگیری کار با بخش‌های مختلف این ابزار نیست. بلکه شناخت صحیح اطلاعاتی است که در گوگل به رایگان در اختیار ما قرار می‌دهد و می‌تواند در پیشبرد اهداف کسب و کار به ما کمک کند.
این گزارش برای بازاریابی محتوای سایت هم مفید است. چون به طور کلی شما باید به دنبال ترکیبی از کاربران بازگشتی و کاربران جدید باشید. اگر 90 درصد از کاربران سایت شما از نوع بازگشتی باشند، یعنی محتوایی که تولید می‌کنید باعث شده که کاربران به سایت شما وفادار شوند. فوق العاده به نظر می‌رسد، درسته؟ اما برای اینکه کسب و کار شما رشد کند، باید یک تعداد قابل توجهی، کاربر جدید هم داشته باشید. افرادی که شما را از طریق کانال‌های ارتباطی مختلف پیدا کنند. مانند جستجوی در گوگل، دنبال کردن در شبکه‌های اجتماعی و ارجاع از طرف سایت‌های دیگر.
از طرف دیگر اگر نود درصد از کاربران سایت شما جدید باشند، یعنی ترافیک بالایی روانه سایت شما می‌شود. اما به این معنا هم هست که کاربرانی به سایت شما می‌آیند، دیگر به آن بر نمی‌گردند. پس محتوایی که تولید می‌کنید، وفاداری ایجاد نمی‌کند.
جریان کاربران یا Users Flow
گزارش بخش جریان کاربران یکی از قسمت‌های مورد علاقه سئوکارهای حرفه‌ای است. این گزارش به شما یک دید بصری از وضعیت کاربرانی که به سایت شما می‌آیند، می‌دهید. اینکه افراد از کجا به سایت شما وارد می‌شوند، صفحه ورود آنها کدام قسمت از سایت شماست و در ادامه به کدام صفحات می‌روند.
با این گزارش، در هر مرحله متوجه می‌شوید که چند نفر سایت را ترک کرده‌اند و مابقی افراد چگونه گشت و گذار خود را در سایت شما ادامه داده‌اند. اگر لینک‌دهی بین محتواهای سایت شما به خوبی انجام شده باشد و قسمت پیشنهادات در انتهای صفحات، آورده شده باشد، کاربران بیشتر با سایت شما درگیر می‌شوند و مدت زمان بیشتری را در سایت می‌مانند.
اگر به دنبال تبدیل کردن خوانندگان مطالب به سابسکرایبرهای ایمیل هستید، یا میخواهید کاربر ساده را تبدیل به مشتری کنید، این گزارش اطلاعات ارزشمندی را به شما می‌دهد. اینجاست که می‌توانید ببینید مشتری بالقوه سایت شما از سایت خارج می‌شود. در بعضی مواقع یک لندینگ پیج نه چندان جالب، کار را خراب می‌کند. گاهی هم مشتری‌ها در صفحه چک اوت خارج می‌شوند. بدون چنین گزارشی، تقریباً پاسخ دادن به این سوالات ناممکن خواهد بود.
موبایل
بخش مهم دیگری که در آموزش گوگل آنالیتیکس به آن می‌پردازیم، مربوط به نمایش سایت شما در نسخه موبایل می‌شود. همانطور که می‌دانید در سال‌های گذشته ترافیک ورودی وب سایت‌ها با موبایل بسیار بیشتر از دسکتاپ شده است. بعضی از موتورهای جستجو این ترافیک را حدود 57 درصد اعلام کرده‌اند. پس اینکه کاربران به جز کامپیوتر از چه دستگاه‌های دیگری برای دستیابی به سایت شما استفاده می‌کنند هم اهمیت دارد.
البته نوع کسب و کار هم در این درصد موثر است. برای مثال تصویر زیر درصد کاربرانی است که از طریق دسکتاپ، یک وب سایت مربوط به سئو را باز می‌کنند. از آنجایی که مخاطبین این سایت اغلب مهندسین کامپیوتر و سئوکارها هستند، به احتمال زیاد در حال کار با کامپیوتر به این وب سایت سری می‌زنند.
دانستن اینکه بیشتر مخاطبین سایت از چه دستگاهی برای دیدن وب سایت شما استفاده می‌کنند، یک مزیت دارد. حالا شما می‌دانید که بهینه‌سازی صفحات سایت را ابتدا باید برای دسکتاپ انجام دهید. اما بالعکس اگر کاربران شما با موبایل به وب سایت شما سر می‌زنند، باید همه طراحی‌های صفحات را برای پلتفرم گوشی‌های هوشمند بهینه‌سازی کنید. تصاویر با سایز زیاد، المان‌های گرافیکی فراوان و افکت‌های مختلف ممکن است انتخاب خوبی برای نمایش در گوشی نباشد.
اگر میخواهید گزارش این بخش از گوگل آنالیتیکس را به صورت جزئی‌تر ببینید، روی بخش Devices کلیک کنید. اینجا می‌توانید به طور دقیق ببینید که افراد با چه دستگاه‌هایی به وب سایت شما می‌آیند. حالا چرا چنین گزارشی اهمیت دارد؟ مثلاً تصویر زیر را ببینید.
ما از این گزارش متوجه می‌شویم که درصد زیادی از کاربران سایت، از موبایل آیفون استفاده می‌کنند. پس ما هم به عنوان سئوکار یا طراح سایت باید مطمئن شویم که سایت صد در صد درست در گوشی‌های آیفون دیده می‌شود. البته این نکته به این معنا نیست که وب سایت نباید به طور کلی برای نمایش موبایل بهینه شود. بلکه این گزارش اولویت‌ها را برای شما مشخص می‌کند.
بخش Acquisition
این قسمت از آموزش گوگل آنالیتیکس به سراغ بخش Acquisition می‌رویم که شامل اطلاعاتی است که به شما می‌گوید بازدیدکنندگان سایت از کجا آمده‌اند. اطلاعاتی بسیار مهم برای بازاریاب‌های محتوا. چون مشخص می‌کند که استراتژی بازاریابی محتوای شما در چه قسمت‌هایی خوب عمل می‌کند و در چه قسمت‌هایی نامناسب.
کل ترافیک
بخش All Traffic مهمترین گروه از گزارشات در این بخش است. در واقع یکی از مهمترین گزارشات گوگل آنالیتیکس به حساب می‌آید. اول از همه گزارش Channel یا کانال، به شما انواع جاهایی که به شما ترافیک می‌فرستند را نشان می‌دهد.
این گزارش برای اینکه متوجه بشویم چه کانال‌هایی (مثلاً سئو یا پست میهمان) به سایت شما ترافیک می‌دهند به کار می‌آید. اگر درصد زیادی از ارجاعات شما به خاطر سئو است، یعنی در این حوزه موفق بوده‌اید. اما اگر درصد خیلی کمی از یوزرها از طریق شبکه‌های اجتماعی یا همان social به سایت شما ارجاع داده شده‌اند، یعنی وقت آن رسیده که این کانال را هم تقویت کنید. یا اگر قبلاً اینکار را کرده‌اید و همچنان درصد پایینی در این گزارش به شما نمایش داده می‌شود، یعنی استراتژی خوبی در پیش نگرفته‌اید.
گزارش منبع/ رسانه (Source/Medium) به شما نشان می‌دهد که دقیقاً ترافیک شما از کدام سایت یا سرویس می‌آید.
ارجاعات یا referrals
این گزارش ریز سایت‌هایی که به شما ارجاع داده‌اند را نشان می‌دهد.
در واقع در این گزارش ترافیکی را می‌بینید که از سمت موتورهای جستجو یا افرادی که به طور مستقیم از طریق سایت یا اپلیکیشن از صفحات شما بازدید می‌کنند، نیست. اغلب سایت‌ها معمولاً درصد کمی از ترافیک خود را از ارجاعات می‌گیرند. اما در اکثر اوقات این گزارش به شما نشان می‌دهد که مردم در دنیای اینترنت، چه چیزی درباره برند شما می‌گویند و از کجا به سایت شما لینک شده است.
برای مثال، اگر از صفحه‌ای که نمی‌شناسید به شما مدام لینک شده، پیگیری کنید ببینید شاید از طرف یک بلاگ اینفلوئنسر فعال است که می‌تواند به عنوان تبلیغ یا ضد تبلیغ برای شما عمل کند.
سرچ کنسول
سرچ کنسول بخش مهم دیگری از زیرمجموعه‌های Acquisition است.
در واقع اطلاعاتی که در این بخش به شما داده می‌شود بر مبنای داده‌هایی است که از گوگل سرچ کنسول گرفته شده. اما همین داده‌ها به گوگل آنالیتیکس آورده می‌شوند تا بتوانید بهتر از آنها استفاده کنید. هر بازاریاب محتوا یا کانتنت مارکتری باید سرچ کنسول را راه‌اندازی کند و به حساب گوگل آنالیتکس سایت متصل نماید. متاسفانه چگونگی انجام این کار را در این آموزش گوگل آنالیتیکس توضیح نمی‌دهیم اما به زودی درباره آن در مجله سئووب مطلب مفیدی منتشر خواهیم کرد.
شبکه‌های اجتماعی (Social)
اگر شبکه‌های اجتماعی بخش بزرگی از استراتژی محتوای شما را تشکیل می‌دهند، عاشق گزارش این قسمت خواهید شد. چون می‌توانید به طور دقیق ببینید که بیشترین ترافیک ورودی سایت شما از سمت چه شبکه اجتماعی‌ای است.
و اینکه افرادی که از سمت شبکه‌های اجتماعی مختلف می‌آیند چگونه با سایت شما ارتباط برقرار می‌کنند و به طور میانگین چه مدت زمانی در صفحات سایت شما حضور دارند. با مقایسه این اعداد و ارقام به طور مثال متوجه می‌شوید که کاربران یوتیوب نسبت به آنهایی که از لینکدین می‌آیند، مدت زمان بیشتری در سایت شما حضور خواهند داشت.
چرا این گزارش اهمیت دارد؟
فرض کنیم شما بیشتر ترافیک سایت خود را از شبکه‌های اجتماعی می‌گیرید. با این گزارش‌ها می‌توانید متوجه شوید که کدام یک از محتواهای شما نظر مخاطبین را جلب کرده است و سلیقه مشتریان خود را بهتر بشناسید. یا ممکن است نتیجه بررسی این گزارش‌ها این باشد که تولید محتوا برای بعضی از شبکه‌های اجتماعی را قطع کنید و تمرکز خود را روی آنهایی بگذارید که ترافیک بیشتری برای شما به همراه خواهند آورد.
بخش رفتار یا Behavior
گزارشی که در این قسمت دریافت می‌کنید به شما نشان می‌دهد که مردم روی سایت شما چه رفتاری از خود بروز می‌دهند.
محتوای سایت
این گزارش محبوب ترین محتوای روی سایت شما را مشخص می‌کند و با استفاده از معیارهای بازدید از صفحات و بازدید منحصر به فرد هر صفحه، عملکرد هر کدام از صفحات سایت شما را نشان می‌دهند.
به زبان دیگر، این گزارش پاسخ این سوال است که کدام صفحات از سایت بیشترین بازدیدکننده را دارند؟ در این بخش حتی می‌توانید متوجه شوید که کدام صفحات به عنوان صفحات فرود و کدامیک صفحات خروج شناخته می‌شوند.
توصیه برای حرفه ای‌های آموزش گوگل آنالیتیکس: نرخ پرش یا Bounce Rate صفحات مختلف را با هم مقایسه کنید. اگر صفحه‌ای بیش از میانگین نرخ پرش کل سایت، Bounce Rate دارد، بهتر در محتوای آن صفحه تجدید نظر کنید. مطمئن شوید بازدیدکنندگان آن چیزی را که به دنبالش هستند با دیدن سایت شما به دست می‌آورند.
سرعت سایت
گزارش سرعت سایت برای هرکسی که بخواهد محتواهای بزرگ یا پیچیده تولید بکند، مفید است.
این گزارش‌ها می‌توانند خیلی خوب به شما نشان بدهند که چقدر سریع محتوای صفحات سایت شما لود می‌شود. این اطلاعات را می‌توانید بر اساس سرعت لود و همین تعداد بازدید صفحات مرتب کنید تا مشکلات احتمالی موجود را بیابید. البته یک بخش هم به طور مجزا به پیشنهادات سرعت یا Speed Suggestions اختصاص داده است که می‌تواند در بهتر کردن اوضاع سایت موثر باشد.
اما قسمتی که کاربرد زیادی هم می‌تواند داشته باشد این است که می‌توانید ببینید سرعت صفحات سایت شما در طی زمان چه تغییراتی کرده است. این مقایسه حتی بهتر از دیدن میانگین سرعت لود سایت است. چون به شما این امکان را می‌دهد که نقاط قوت و ضعف را در طی زمان پیدا کنید.
رویدادها یا Events
در آخر برسیم به قسمت گزارش‌های رویدادها که اگر از دنبال کننده Event روی سایت خود استفاده می‌کنید، می‌تواند بسیار اطلاعات کاربردی‌ای باشد.
رویدادها روشی برای دنبال کردن بعضی فعالیت‌های خاص روی وب سایت است که توسط کاربران رخ می‌دهد. مثلاً کلیک کردن روی دکمه به اشتراک گذاری. که به شما کمک می‌کند متوجه شوید محتوای شما چقدر برای دیگران مفید بوده و ارزش آن را داشته که با سایرین آن را به اشتراک بگذارند. رویدادها را می‌توانید از طریق گوگل تگ منیجر یا به طور مستقیم از گوگل آنالیتیکس تنظیم کنید.
بخش تبدیل‌ها یا Conversions
اگر اهدافی مدنظر دارید یا میخواهید روند فروش را دنبال کنید، از این گزارش استفاده زیادی خواهید برد.
حتی اگر چیزی روی سایت خود برای فروش ندارید، بازهم دنبال کردن اهداف مشخص در این بخش می‌تواند ارزش محتوایی که در سایت منتشر می‌کنید و منابع ترافیک ورودی سایت را به شما نشان دهد. به هر حال شما یک میلیون بازدیدکننده هم داشته باشید اما هیچ کدام عضو سایت نشوند، مطلبی را به اشتراک نگذارند، لینکی به سایت شما ندهند یا خریدی نکنند، هیچ فایده‌ای ندارد.
پس پیشنهاد ما این است که یک هدف با goal تعیین کنید که بر اساس یک رویداد مانند کلیک کردن روی دکمه‌ای در سایت باشد. یا این هدف می‌تواند رسیدن مخاطبین به یک آدرس خاص از صفحات سایت شما باشد. زمانی که افراد روی یک صفحه صرف می‌کنند یا تعداد صفحاتی که در هر بار بازدید از سایت، به آن سر می‌زنند. هر کدام از اینها می‌تواند به نوعی نرخ تبدیل سایت شما را مشخص کند. در لیست زیر ایده‌هایی برای دنبال کردن در بخش conversions را می‌بینید:
- خریدها
- سرنخ‌ها
- ثبت نام ایمیلی
- به اشتراک گذاری در شبکه‌های اجتماعی و دنبال کردن اکانت کسب و کار
- مشاهده صفحات اصلی و مهم مانند صفحه فروش ویژه
دنبال کردن تمام این سرنخ‌ها می‌تواند کمک کند تا بازاریابی محتوای دقیق تر و بهتری انجام دهید.
مسیر هدف برعکس
گزارش این بخش به شما نشان می‌دهد که دقیقاً بازدیدکنندگان سایت شما چگونه تبدیل به هدفی می‌شوند که می‌خواستید.
خیلی بعید به نظر می‌رسد که کاربری برای اولین وارد صفحه‌ای از سایت شما بشود و دقیقاً اهداف شما را تامین کند. حالا می‌خواهد این هدف ثبت نام در اشتراک ایمیلی باشد یا خرید از سایت. پس اگر صرفاً به نرخ تبدیل یک سری صفحه خاص در سایت توجه کنید، احتمالاً اطلاعات بسیار دیگری را از دست خواهید داد. این گزارش به شما کمک می‌کند که دید بهتری نسبت به بازدیدکنندگان سایت خود پیدا کنید و آنها را تبدیل به سابسکرایبر یا مشتریان خود کنید.
تجارت الکترونیک یا Ecommerce
گوگل آنالیتیکس یک گزارش ویژه دارد برای سایت‌هایی که کار تجاری هم انجام می‌دهد. برای استفاده از این بخش باید یک اسنیپت دنبال کننده Ecommerce رو سایت خود داشته باشید.
Funnel Visualization یا بصری سازی قیف
این گزارش همانطور که از نامش پیداست، قرار است یک سری اطلاعات را تبدیل به نمایش دیداری کند. یعنی آنها را به شکل نمودار به شما نمایش دهد تا درک بهتری از آنها پیدا کنید.
این گزارش بیشتر به درد حالاتی می‌خورد که میخواهید مشخص کنید بیشتری نرخ تبدیل از آن کدام صفحات است.
در اینجا آموزش گوگل آنالیتیکس را به پایان می‌رسانیم. سعی کردیم در این آموزش گوگل آنالیتیکس را از پایه و به ساده‌ترین زبان توضیح دهیم. حالا شما با بخش‌های مختلف این ابزار سئو آشنایی دارید و می‌توانید داده‌هایی که به شما نمایش داده می‌شود را متوجه شوید. اگر قصد دارید به صورت حرفه‌ای به سراغ کار سئو و دیجیتال مارکتینگ بروید، پیشنهاد می‌کنیم دوره‌های سئووب را از دست ندهید. در این دوره‌ها ما به صورت عملی و پروژه محور از ابزارهای گوگل آنالیتیکس و سرچ کنسول استفاده می‌کنیم و نحوه کاربردی کردن این اطلاعات را خواهیم دید.